کلمه «موسسه غیر تجاری» اغلب در کنار کلمه «شرکت» قرار می‌گیرد و همین موضوع باعث می‌شود تا اغلب افراد این دو مفهوم کاملاً متفاوت را با یکدیگر اشتباه گرفته و به جای هم به کار ببرند. در واقع این دو مفهوم تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند که شناختن آنها خالی از لطف نخواهد بود. به خصوص اگر در میان ثبت شرکت و موسسه، قرار است یک گزینه را انتخاب کنید، بهتر است حتماً با تفاوت آنها آشنا شوید. اما یک موسسه چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ در این مقاله قرار است به طور دقیق به بررسی این موضوع پرداخته و ویژگی‌ها، قوانین و سایر موارد موسسات را به شما شرح دهیم.
موسسه چیست؟
در ساده‌ترین تعریف ممکن، موسسات یک نهاد حقوقی به شمار می‌روند که دارای شخصیتی حقوقی هستند. بر خلاف شرکت‌های تجاری، این نهاد بیشتر برای اموری تأسیس می‌شود که جنبه تجاری نداشته و بیشتر در حوزه‌هایی نظیر امور خیریه، آموزشی، هنری، فرهنگی، امور عام المنفعه و فعالیت‌هایی از این قبیل حضور دارند. به طور معمول، موسسات ممکن است عناوین مختلفی نظیر کانون، انجمن، بنگاه و موارد مشابه دیگر داشته باشند. در واقع هر نهادی که تاکنون با این عناوین می‌شناختید، در نوع خود یک موسسه غیر تجاری هستند.
تفاوت شرکت و موسسه غیر تجاری
اکنون ممکن است یک سوال مهم برای شما به وجود آمده باشد: اگر شرکت‌ها و موسسات دو نهاد مجزا و متفاوت از یکدیگر باشند، چه ویژگی‌هایی باعث تمایز این دو از هم می‌شود؟ برای روشن‌تر شدن این موضوع، برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نهاد را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد:
- تعداد موسس: همان‌طور که اطلاع دارید، برای ثبت شرکت حداقل نیاز به دو نفر موسس و یا شریک خواهید داشت. اما ثبت موسسات تنها با یک نفر نیز ممکن است.
- هدف کلی: اهداف اغلب شرکت‌های تجاری (همان‌طور که از نام آنها نیز مشخص است) کسب درآمد و سودآوری بیشتر است. اغلب شرکت‌ها در تلاشند با افزایش سرمایه خود، برای سرمایه‌گذاران، شرکا و اعضای خود سودآوری داشته باشند. اما در موسسات اغلب اهدافی غیرتجاری به کار برده می‌شوند. در حالت کلی هدف یک موسسه غیر تجاری ممکن است نامحدود و دائمی بوده و بیشتر بر روی موارد داوطلبانه متمرکز است. اما این موضوع به معنای عدم توجه کامل به مباحث درآمدی نیست. در واقع موسسات می‌توانند در اهداف فرعی و جانبی خود، به مبحث سودآوری نیز توجه کنند. با این حال هدف اصلی آنها موضوع متفاوتی خواهد بود. در واقع می‌توان گفت که موسسات در میان انواع مختلف شرکت‌ها، بیشترین شباهت را به یک شرکت تعاونی دارند.
- قوانین زیرمجموعه بودن: بر خلاف شرکت‌ها، موسسات می‌توانند زیرمجموعه بخش‌های دولتی و یا بخش خصوصی قرار بگیرند.
- سرمایه اولیه: موسسات برای ثبت و آغاز کار خود نیازی به سرمایه اولیه مشخص (و یا به اصطلاح حداقل سرمایه اولیه) نداشته و با هر میزان سرمایه‌ای می‌توانید چنین نهادی را ثبت کنید.
نکات مهم در رابطه با ثبت موسسات
اکنون که با تعریف کلی موسسه و تفاوت آن با شرکت‌های تجاری آشنا شدید، لازم است تا پیش از اقدام به ثبت این نهاد برخی از قوانین آن را برای شما بیان کنیم. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این رابطه وجود دارد، باور نادرست برخی کاربران در خصوص قانون مالیاتی موسسات است. برخی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که موسسات از پرداخت مالیات معاف هستند؛ در حالی که این مورد به هیچ وجه صحت نداشته و هر موسسه غیر تجاری که از سمت فعالیت‌های خود درآمد و سود کسب کند، مشمول پرداخت مالیات خواهد بود. این موضوع به طور صریح در ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است.
با این حال بسته به نوع فعالیت موسسات، برخی از آنها از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. به عنوان مثال موسساتی که از طریق تعلیم و تربیت مدارس غیرانتفاعی نظیر مدارس در پایه‌های ابتدایی تا متوسطه فعالیت داشته و یا موسساتی که تحت عنوان آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و همچنین مهد کودک‌ها در مناطق کمتر توسعه‌یافته و روستایی فعالیت داشته باشند، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. در کنار این موارد، موسسات نگهداری از افراد معلول و کم‌توان ذهنی و همچنین موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی نیز در کنار موسسات معاف از مالیت قرار می‌گیرند.
یکی دیگر از موارد مهمی که پیش از ثبت موسسه غیر تجاری باید از آن مطلع باشید، پیچیدگی فرآیند آن است. در حالت کلی دریافت مجوزهای لازم از ارگان‌های مربوطه گاهی بسیار زمان‌بر و حتی طاقت‌فرسا است و همین موضوع باعث می‌شود که بسیاری از موسسات بدون مجوز به فعالیت خود ادامه دهند! با این حال نهادهای مربوط در تلاشند تا دریافت مجوز برای تأسیس موسسات علمی، پژوهشی و فرهنگی و همچنین موسساتی با اهداف خیریه را ساده‌تر کنند. البته لازم به ذکر است که فعالیت یک موسسه فرهنگی و علمی بدون کسب مجوزهای لازم یک اشتباه بزرگ و دردسرساز است. افرادی که بدون کسب مجوز اقدام به فعالیت در خصوص یک موسسه کنند، دیر یا زود با پیامدهای قانونی بسیاری مواجه می‌شوند که تبعات بسیاری را با خود به همراه دارد.
مدارک و شرایط لازم برای ثبت موسسه غیر تجاری
برای ثبت یک موسسه، نیاز به مدارک زیر خواهید داشت:
- تعیین دقیق نام نهاد
- دریافت دو نسخه از تقاضانامه ثبت موسسه از طرف اداره ثبت شرکت‌ها و تکمیل این تقاضانامه‌ها توسط موسس یا موسسان
- تنظیم دو نسخه از اساسنامه نهاد و امضا صفحات آن توسط تمام شرکا
- تهیه و تنظیم دو نسخه از صورت جلسه مجمع موسسین
- تهیه فتوکپی مجوز مرتبط با حوزه فعالیت موسسه (در صورت نیاز)
- فتوکپی شناسنامه و مدارک شناسایی شرکا و موسسان
یک گزینه مناسب برای فعالیت‌های غیرتجاری
اگر به دنبال فعالیت‌های فرهنگی و غیرتجاری هستید، ثبت موسسه غیر تجاری بهترین گزینه برای شما خواهد بود. گاهی برخی از افراد استفاده از مزایای موسسات را برای انجام کارهای استارت‌آپی نیز مناسب می‌دانند؛ اما در واقع شاید گزینه مناسب‌تر برای آغاز یک کسب‌وکار کوچک، شرکت‌های مسئولیت محدود و یا سهامی خاص، گزینه بهتری باشند. چرا که هدف اغلب استارت‌آپ‌ها، کسب درآمد و سود بوده و با اهداف موسسات تفاوت دارد.
در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در خصوص ثبت موسسه، شرکت و یا تمام قوانین و شرایط آنها، می‌توانید از طریق شماره تلفن ….. با کارشناسان ثبت حقیقت در تماس باشید. ما همواره آماده ارائه نظرات و تجربیات خود در این زمینه هستیم.