در برخی از زمان‌ها شرکت‌ها نیاز به نقدینگی دارند تا بتوانند فعالیت‌های جدید یا فعالیت‌های قبلی خودشان را گسترش بدهند. این افزایش سرمایه می‌تواند از طریق راه‌های مختلفی تامین شود، مواردی مانند آورده نقدی، استفاده از اندوخته‌های سنوات گذشته، صرف سهام یا ترکیبی از موارد بیان شده.
افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه یک شرکت عبارت است از افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت یا به عبارت دیگر افزایش تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت‌های سهامی.
تصمیم افزایش یا کاهش سرمایه چگونه اتخاذ می‌شود؟
تصمیم مبنی بر کاهش یا افزایش دادن سرمایه شرکت در صلاحیت مجمع فوقالعاده سهامداران شرکت است. این مجمع با حضور بیش از نصف سهام دارای حق رای و در نوبت دوم دعوت، با حضور بیش از یک سوم سهام به حد نصاب قانونی می‌رسد و همچنین تصمیمات مجمع فوقالعاده با اکثریت دو سوم آرا در جلسه رسمی معتبر است ( مواد 83 و 84 و 85 قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران )
مراحل و پروسه افزایش سرمایه شرکت
برای افزایش سرمایه شرکت ابتدا هئیت مدیره پیشنهاد می‌دهد و سپس طرح توجیهی مشخص شده و بعد از تعیین روش و محل سرمایه‌گذاری و میزان افزایش سرمایه، این افزایش سرمایه به میزان مشخص به تصویب مجمع عمومی فوقالعاده می‌رسد و در نهایت در اختیار هئیت مدیره قرار می‌گیرد و در گام بعد هئیت بعد از طی مراحلی تلاش می‌کند تا رضایت سازمان بورس اوراق بهاردار را برای افزایش سرمایه جلب کند.
محل‌های افزایش سرمایه
1- افزایش سرمایه از طریق آوره نقدی سهامداران
2- افزایش سرمایه از محل عرضه سهام جدید
3- افزایش سرمایه از محل سود انباشته
4- افزایش سرمایه از محل مطالبات سهامداران
همانگونه که اطلاع دارید، سرمایه یک شرکت دارایی آن شرکت لحاظ می‌شود که با کاهش بدهی آن می‌توان از سرمایه شرکت اطلاع پیدا کرد. در واقع سرمایه هر شرکت عبارت است از حقوق افرادی است که در سهام آن شرکت سهمی دارند و شرکت‌ها در تلاش هستند تا روز به روز به سرمایه شرکت خودشان اضافه کنند.
ارزش یک شرکت شامل موارد مختلفی مانند سود تجهیزات، نیروی انسانی، خطوط تولید، ارزش برند و موارد مشابه است که در مجموع به عنوان ارزش یک شرکت شناخته می‌شود و سرمایه شرکت شامل میزان پولی است که جهت راه‌اندازی شرکت سرمایه‌گذاری می‌شود و در اکثر مواقع سهامداران نقش مهمی در این قضیه ایفا می‌کنند.
مدارک مورد نیاز برای ثبت افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
شرکت‌های سهامی خاص در ابتدای شروع کار خود مبلغ سهام یا سرمایه خود را اعلام کنند.
– مدارک هویتی شامل شناسنامه، کارت ملی اعضای هئیت مدیره، سهامداران و مدیرعامل
– اساسنامه شرکت
– آگهی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت
– اظهارانامه افزایش سرمایه
– گواهی بانک ( در صورتی که افزایش سرمایه به صورت نقدی انجام شود).
اعمال تغییرات شرکت باید به صورت قانونی ثبت شود و دارای اعتبار باشد، در غیر اینصورت شرکت به مشکل برمی‌خورد و باید این نکته را مد نظر داشته باشید که تغییرات شرکت باید در صورتجلسه به ثبت برسد.
رایج‌ترین راه‌های افزایش سرمایه شرکت در شرکت‌های سهامی
طبق قانون تجارت به طور کلی 2 راه به صورت کلی برای افزایش سرمایه در شرکت‌های سرمایه وجود دارد:
1- افزایش مبلغی سهام
2- افزایش تعداد سهام با صدور سهام جدید
افزایش مبلغی سهام
این روش رایج‌تر از روش دیگر یعنی افزایش تعداد سهام است. در این روش مبلغ به صورت نقدی پرداخت می‌شود، یعنی بعد از تصویب افزایش سرمایه هر یک از سهامداران به میزان سهامی که در شرکت دارند و میزان افزایش سهام تعیین شده، مبلغ را به صورت نقدی پرداخت می‌کنند.
آیا محدودیتی و سقفی برای افزایش مبلغی سهام وجود دارد؟
جواب بلی است و محدودیت قانونی برای آن وجود دارد و مجمع نمی‌تواند بیشتر از میزان تعیین شده در قانون مبلغی سهام را افزایش دهد.
در افزایش سرمایه از طریق صدور سهام جدید، افزایش از طریق نقدی یا غیرنقدی صورت می گیرد. همچنین ممکن است با بالا رفتن سود شرکت و انباشته شدن سود، افزایش ارزش سهام شرکت صورت گیرد.
طبق ماده 158 لایحه قانونی، قسمتی از قانون تجارت، افزایش سرمایه مبلغ اسمی سهام را بیان کرده است:
– پرداخت مبلغ اسمی سهم به صورت نقدی
– انتقال سود بدست آمده از پروژه های انجام شده شرکت به سهام جدید
– تبدیل اوراق قرضه به سهام
شرایط افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی
هنگام افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی باید حق تقدم سهامداران قدیمی را در اولویت قرار دهید و باید این نکته را مد نظر داشته باشید که این حق تقدم قابل انتقال است و سهامداران جدید می‌توانند این سهام را از سهامداران قدیمی خریداری کنند و مالک آن شوند.
در شرایطی که شرکت موفق به انجام منظور خود نمی‌شود و بیش از مبلغ مورد احتیاج سرمایه در اختیار دارد، می‌تواند قسمتی از سرمایه خود را کاهش داده و به شرکا مسترد دهد.
طبق ماده 189 اصلاحی مجمع عمومی فوقالعاده شرکت می‌تواند به پیشنهاد هئیت مدیره در مورد کاهش سرمایه به طور اختیاری تصمیم اتخاذ کند، مشروط بر اینکه در اثر کاهش به تساوی حقوق سهام لطمه‌ای وارد نشود و سرمایه شرکت از حداقل مبلغ مقرر کمتر نشود، یعنی در شرکت‌های سهامی از پنج میلیون ریال و در شرکت‌های سهامی خاص از یک میلیون ریال کمتر نباشد.
رایج‌ترین روش‌های کاهش سرمایه
به طور کلی کاهش سرمایه به 2 طریق صورت می‌گیرد:
– کاهش تعداد سهام: در اینصورت شرکا قیمت اسمی سهام خود را دریافت و با رضایت از شرکت خارج می‌شوند.
– کاهش مبلغ اسمی سهام: در این مورد مبلغ سهام کاهش پیدا می‌کند، برای نمونه سهام 10 هزار ریالی کاهش پیدا کرده و به مبلغ کمتر مثلاً 7 هزار ریال تنزل کرده و مازاد آن به صاحبان سهام مسترد می‌شود.
نکته مهم: این نکته را باید مد نظر داشته باشید که خرید سهام شرکت توسط همان شرکت ممنوع است، زیرا در اینصورت سرمایه شرکت تقلیل پیدا می‌کند، بدون اینکه کاهش سرمایه آگهی شود.
کاهش سرمایه چگونه و چرا صورت می‌گیرد؟
در نگاه اول شاید تصور کنید که کاهش سرمایه به عنوان یک اتفاق ناخوشایند شناخته شود، اما این عقبگرد استراتژیک در شرکت‌های سهامی سبب می‌شود که شما بتوانید سرمایه خود را دوره‌های آتی افزایش دهید. در واقع زمانی که یک شرکت کاهش سرمایه می‌دهد، بدین مفهوم است که در یک شرایط خوب نیست و گاهی اوقات شرکت‌هایی که سوددهی می‌کنند به دلایل گوناگون در حالت زیان دهی قرار می‌گیرند و تقسیم سود در یک بازه زمانی مقدور نیست.
در این شرایط سهامدران براساس توافقی که بین خود مطرح می‌کنند، بحث کاهش سرمایه شرکت سهامی مطرح می‌شود و اگر سوددهی مجدد حاصل شود، سود آن میان اعضا تقسیم می‌شود.
روش‌های رایج کاهش سرمایه
زمانی که شرکت‌های سهامی در امور سرمایه و میزان سود و ضرر در شرایط خاص قرار بگیرد، هئیت مدیره در مورد انحلال شرکت یا کاهش سرمایه باید تصمیم بگیردد، در این زمان مجمع عمومی فوقالعاده تشکیل می‌شود. مجمع تنها مرجعی است که درباره کاهش سرمایه در شرکت‌های سهامی، تدابیر نهایی را اتخاذ می‌کند.
در حالت کلی کاهش سرمایه به 2 روش رایج صورت می‌گیرد: اجباری و اختیاری.
افزایش یا کاهش سرمایه و لزوم آشنایی دقیق بر قوانین و دستورالعمل‌ها
افزایش یا کاهش سرمایه یک شرکت، یک فرآیند بسیار حساس و البته کارشناسی است که پیشنهاد می‌کنیم، قبل از اقدام سعی کنید آشنایی کامل با قوانین داشته باشید یا از کارشناسان خبره این حوزه بهره‌مند بشوید. همکاران ما در ثبت حقیقت آماده هستند تا شما را به بهترین نحو راهنمایی کنند. در صورتی که تمایل داشته باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد کاهش یا افزایش سرمایه شرکت اطلاعات کسب کنید، می‌توانید با شماره تلفن 09925981632 تماس حاصل کنید و از تجربیات آقای معماریان کارشناس ما بهره‌مند شوید.